Tablica 19

KAMIENIOŁOM

Mało kto wie, jak niezwykłym i ważnym miejscem są stare, nieczynne już kamieniołomy wapienia w Mokrem. Są one miejscem, w którym obserwować możemy świadectwo geologicznej historii nie tylko okolic, ale i całej Ziemi. Stopniowo stają się też ostoją ciekawej roślinności.

Na dnie i w szczelinach ścian tego kamieniołomu rośnie ponad 100 gatunków roślin naczyniowych. Skałą macierzystą jest wapień i dlatego podłoże ma odczyn zasadowy. Stwarza to warunki idealne dla roślin kalcyfilnych. W tutejszych murawach i ziołoroślach są wśród nich zarówno gatunki chronione w Polsce, takie jak: goryczuszka orzęsiona, orlik pospolity, dziewięćsił bezłodygowy, jak i pospolite: aster gawędka, blekot pospolity, chaber driakiewnik, goździk wczesny, nostrzyk biały, nostrzyk żółty, marchew zwyczajna, świerzbnica polna i inne.

Na suchych zboczach rosną także gatunki roślin typowe dla suchych łąk, przydroży, rowów, jak na przykład babka lancetowata, babka zwyczajna, bluszczyk kurdybanek, bniec biały, bylica pospolita, brodawnik, centuria zwyczajna, chaber łąkowy, cykoria podróżnik, dziewanna, dziurawiec, glistnik jaskółcze ziele, jastrun właściwy, jaskier ostry, jaskier rozłogowy, komonica zwyczajna, komosa biała, koniczyna biała, koniczyna łąkowa, kostrzewa owcza, krwawnik pospolity, macierzanka, mlecz zwyczajny, mniszek pospolity, ostrożeń polny, pasternak zwyczajny, pięciornik gęsi, podbiał pospolity, przetacznik ożankowy, przytulia pospolita, podagrycznik pospolity, poziomka pospolita, rogownica pospolita, rumianek pospolity, szczeć pospolita, świetlik łąkowy, tasznik pospolity, trzcinnik piaskowy, wyka ptasia, żmijowiec zwyczajny. Na obrzeża kamieniołomu wkraczają także głogi, tarnina, jeżyna popielica i dzikie róże.

Powolnemu kształtowaniu się muraw naskalnych i ziołorośli zagraża ekspansja drzew, zwłaszcza brzóz, osik i wierzb. Proces spontanicznego zalesiania można jednak łatwo powstrzymać; nagrodą będzie możliwość podziwiania wielobarwnych kobierców i kęp niskiej roślinności, a przede wszystkim malowniczych urwistych zboczy utworzonych z warstwowo ułożonych skał wapiennych liczących sobie ponad 200 milionów lat.

Wapień muszlowy, obecny w podłożu, a wydobywany niegdyś w kamieniołomach, pochodzi z okresu triasu, gdy na obecnym terenie Polski i Niemiec powstało rozległe, płaskie morze. W wapieniu można znaleźć wiele skamieniałości, między innymi liliowców, skorupy małży, zęby ryb. Szczęśliwcy odkryć tu mogą nawet niewielkie kości gadów.