Tablica 22
WAPIENNIK I WYPALANIE WAPNA
Wapiennik, czyli piec wapienny, służył do wypalania skał wapiennych w celu uzyskania wapna palonego. Jest to rodzaj pieca szybowego, który na pierwszy rzut oka wygląda jak tuleja. Zbudowany jest z białego kamienia, a jego wysokość sięga około 15 m. Dawniej zasilany był kamiennymi, wapiennymi bryłami z kilku okolicznych kamieniołomów, między innymi z tego, który znajduje się na trasie naszej ścieżki.
- Wkład wapienny wraz z paliwem ładowany był do pieca za pomocą podestu o drewnianej konstrukcji, którą z czasem, w wyniku postępu technologicznego, zastąpiono windą.
- Wypalany surowiec opadał w dół szybu w przeciwprądzie do ruchu gorącego powietrza.
- Do atmosfery uchodziły wraz ze spalinami duże ilości dwutlenku węgla wytworzonego w trakcie utleniania wapna.
- W górnej części pieca wapiennego nadbudowywano zwężany komin z cegły w celu zwiększenia ciągu i przyspieszenia procesu wypalania.
- Istotą całego procesu wypalania było utrzymanie wewnątrz pieca wysokiej temperatury, dlatego piece miały bardzo grube ściany, często izolowane od zewnątrz warstwą ziemi. Dodatkowo, aby zwiększyć wytrzymałość konstrukcji, ściany wzmacniano grubymi metalowymi prętami.
- Piece rozgrzewano do temperatury 900–1000 stopni Celsjusza przy użyciu węgla kamiennego (ewentualnie drewna lub torfu).
- Piec pracował w sposób ciągły. Czas wypalania jednej porcji wahał się w granicach 24-30 godzin. Do pieca wsypywano na przemian warstwy kamienia wapiennego i paliwa opałowego. Wsad, zsuwając się w dół szybu, był podgrzewany spalinami ze strefy wypału, w samej strefie węgiel utleniał się, a wapień ulegał rozkładowi zgodnie z reakcją chemiczną:
CaCO3 + ciepło → CaO + CO2
- Gotowy produkt w postaci wapna palonego wybierano przez dolny szyb i składowano w pobliżu pieca.
- Część uzyskanego wapna palonego wrzucano do znajdujących się w pobliżu dołów z wodą, otrzymując w ten sposób wapno gaszone.
Wypalanie wapna |
