KALENDARIUM
Wielki Dzień Pszczół został ustanowiony 8 sierpnia, aby przypominać o niezastąpionej roli, jaką te wspaniałe owady pełnią w całym środowisku oraz o tym, że są zagrożone wyginięciem. Chcemy, aby święto odbywało się co roku 8 sierpnia i na stałe wpisało się w kalendarz ekologicznych świąt Polaków. Pierwsza edycja święta odbyła się w 2013 roku w placówkach edukacyjnych na terenie całej Polski.
Przy okazji zbliżającego się Święta Pszczoły zapoznajmy się z ich życiem, pracą i zwyczajami.
Czy wiecie, że pszczoły potrafią obliczać kąty i podawać sobie nawzajem odległości geograficzne? Te małe, pracowite zwierzęta skrywają w sobie wiele ciekawych niespodzianek, które zaskoczą każdego, kto nie zajmuje się pszczelarstwem – czy wiecie, jak powstaje nowa królowa lub ile tak naprawdę żyje pszczoła?
1. Pszczoły miodne dzielą pracę między sobą ze względu na swój wiek:
– 1-2 dniowe pszczoły spędzają swój czas, czyszcząc plastry, w których się urodziły, dzięki czemu zapewniają ciepło pozostałemu potomstwu
– 3-5 dniowe pszczoły karmią starsze larwy
– 6-11 dniowe pszczoły karmią najmłodsze larwy
– 12-17 dniowe pszczoły produkują wosk, budują plastry, przenoszą pożywienie i przygotowują innym obowiązki
– 18-21 dniowe pszczoły pełnią obowiązki wartownicze, ochraniają wejście do ula
– 22 dniowe pszczoły aż do swojej śmierci (która następuje pomiędzy 40-45 dniem życia) latają i zbierają pyłki, nektar, wodę i inne elementy potrzebne pszczelej rodzinie.
2. Pszczoły nie zawsze umierają z powodu pozostawienia żądła po ukłuciu.
Pszczoła miodna umiera poprzez użądlenie człowieka, choć ciekawe jest to, że w swoim życiu żądli wiele innych rzeczy, które nie powodują jej śmierci. Pszczoła, zostawiając żądło w naszym ciele, niszczy niektóre narządy wewnętrzne przyczepione do niego i umiera. Żądląc jednak inne gatunki zwierząt, często jej żądło pozostaje nieuszkodzone i nie wyrządza sobie żadnej krzywdy.
3. Pszczoły wiedzą, że ziemia jest okrągła i potrafią obliczać kąty.
Naukowcy odkryli, jak można interpretować specyficzny taniec pszczół – pszczoły wykonują specyficzny taniec, aby komunikować się między sobą w sprawie jedzenia, nowego domu i innych naturalnych rzeczy. Przeprowadzono eksperyment, w którym jedyne źródło pożywienia znajdowało się daleko za górą. Pszczoły nie były w stanie przemierzyć takiej odległości. Jednakże, kiedy komunikowały się między sobą w sprawie jedzenia, przekazywały informację, że znajduje się ono za górą, pokazując nawet kąt, jakiego należy użyć, aby dotrzeć do jedzenia. Późniejsze badania wykazały, że pszczoły w trakcie poszukiwania jedzenia są w stanie wziąć pod uwagę okrągły kształt Ziemi i uwzględniają go w typowym „tańcu”. W dodatku, znając potrzebne kąty, przekazują sobie informacje, jak daleko w danym kierunku należy się udać.
4. Pszczoły są zimnokrwiste.
Pszczoły są zwierzętami zimnokrwistymi, jednak w odróżnieniu od innych zimnokrwistych stworzeń, posiadają zdolność do generowania ciepła poprzez wibrację własnego ciała. Latająca pszczoła ma temperaturę ciała wynoszącą ok. 55 stopni C, jednakże jeśli złapie ją zimny deszcz, może szybko stracić możliwość poruszania się. Pszczoła utrzymuje swoją temperaturę ciała w granicach 36 stopni C.
5. Miód powstaje z nektaru i enzymów znajdujących się w ślinie pszczoły.
Pszczoły mogą zrobić miód przez zbieranie nektaru z kwiatów i łączeniu go z enzymami śliny. Następnie przechowują je w sześciokątnych woskowych plastrach, aż ich zawartość wody zostanie obniżona do około 17 procent. Gdy nektar osiągnie odpowiednie parametry, pszczoły robotnice zabezpieczają go, aby mógł być wykorzystywany np. w zimie.
6. Powstawanie królowej.
Jeśli kolonia pszczół staje się zatłoczona, pszczoły decydują się stworzyć nową królową.
Proces przebiega następująco:
– krok 1: pszczoły budują ok. 20 komórek
– krok 2: aktualna królowa składa jaja w każdej komórce
– krok 3: jedna z młodych pszczół karmi młodą larwę królowej specjalnym pożywieniem i powiększa komórkę, aż osiągnie 25 mm średnicy.
– krok 4: 9 dni po połogu, pierwsza komórka królowej jest uszczelniana warstwą wosku.
– krok 5: duży rój, nazywany pierwszym rojem, opuszcza ul prowadzony przez starsze pszczoły. Stara królowa głoduje, przez co staje się lżejsza i zdolna do latania. Stare pszczoły, które przekonały królową do dołączenia do nich, odlatują w poszukiwaniu nowego miejsca na stworzenie kolonii.
– krok 6: 8 dni później pierwsza królowa opuszcza swoją komórkę. Teraz, albo wybiera dla siebie mały rój, albo opuszcza ul, aby założyć własny rój. Może również zabić pozostałe potencjalne królowe poprzez zaklejenie je woskiem w ich komórkach i pozostać jako jedyna królowa.
– krok 7: młoda królowa lata w okolicy i zdobywa orientację otoczenia
– krok 8: królowa wykonuje kilka lotów gotowych i wybiera spośród 20 trutni, które umrą zaraz po godach
– krok 9: po 3 dniach zapłodniona królowa zacznie składać jaja w liczbie do 2000 na dzień. Z zapłodnionych jaj powstaną pszczoły robotnice, z niezapłodnionych trutnie.
– krok 10: królowa pozostaje z kolonią przynajmniej rok, zanim urośnie na tyle, by założyć własną kolonię. Pszczoły robotnice żyją tylko 40 dni, królowa może przeżyć nawet 5 lat.
7. Pszczoły rozpoznają umierającą królową po zapachu.
Pszczoły są w stanie stwierdzić, kiedy umrze królowa, ponieważ przestają wtedy czuć jej feromony. Jeśli królowa umrze przedwcześnie, pszczoły robotnice natychmiast zaczną robić wszystko, aby stworzyć nową królową z istniejących larw. Tak długo, jak istnieją larwy, które mają poniżej 3 dni, mogą powstać nowe królowe.
8. Zmiana królowej zmieni zachowania i osobowość kolonii pszczół.
Osoby zajmujące się hodowlą pszczół wykorzystują tę informację, aby kontrolować ich zachowania, takie jak agresywność czy nadmierna rojliwość.
Podana garść informacji pozwoli na nowo spojrzeć na te ciekawe stworzenia, jakimi są pszczoły. Na pierwszy rzut oka ich działania wyglądają na niezorganizowane i przypadkowe, jednak w istocie są to bardzo dobrze zorganizowane społeczeństwa, które działają według ustalonych schematów. Któż mógłby pomyśleć, że pszczoły wiedzą nawet, że Ziemia jest okrągła?
Źródło: rogalinski.com.pl
Żadna z instytucji nie ustanowiła jeszcze oficjalnie tego święta, jednak musimy zdawać sobie sprawę, jak ważny to temat, gdyż choć bardzo silne wyładowania elektrostatyczne powstają naturalnie, to nie możemy zaprzeczyć, że mają na nie wpływ np. zmiany klimatu – a to już temat, za który sami odpowiadamy.
Szczegółowy harmonogram znajduje się tutaj.
Święto ustanowiła Światowa Konferencja ds. Rybołówstwa w 1984 roku, a ma ono na celu zwrócenie uwagi na problem nadmiernej eksploatacji naturalnych zasobów mórz i oceanów.
Szczegółowy harmonogram tutaj.
Międzynarodowy Dzień Dziecka został ustanowiony w 1954 przez Zgormadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych dla upowszechniania ideałów i celów dotyczących praw dziecka zawartych w Karcie Narodów Zjednoczonych i obchodzony jest od 1955 w różne dni roku w różnych krajach członkowskich ONZ. W Polsce obchodzony jest 1 czerwca, a w naszym Ogrodzie 28 maja!
Szczegółowy harmonogram tutaj.
Ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją z 20 grudnia 2000 roku, upamiętniające konferencję w Nairobi (22 maja 1992), na której grupa robocza UNEP-u przedstawiła efekty pracy nad międzynarodową umową w zakresie ochrony bioróżnorodności. Święto to jest obchodzone, aby pamiętać, że ochrona różnorodności biologicznej jest konieczną inwestycją w naszą wspólną przyszłość.
Szczegółowy harmonogram święta tutaj.
Szczegółowy harmonogram seminarium popularnonaukowego tutaj.
Światowy Dzień Zwierząt został ustanowiony w 1931 roku na konwencji ekologicznej we Florencji i rozpoczyna Światowy Tydzień Zwierząt trwający do 10 października. Obchody Dnia mają na celu zmienić zachowanie ludzi w stosunku do zwierząt i uświadomienie im, że zwierzę to istota żywa, a nie rzecz i ma swoje prawa.
Szczegółowy harmonogram wkrótce.
Ustanowiony przez Zgromadzenie Ogolne ONZ na Konferencji Sztokholmskiej w 1972 roku i obchodzony jest corocznie dla przypomnienia głównych haseł konferencji dotyczących zgodności rozwoju cywilizacji z rozwojem ekologicznym otaczającego świata.
Szczegółowy harmonogram święta tutaj.
Dzień ten został ustanowiony już w 1906 r. podczas ratyfikacji konwencji o ochronie ptaków pożytecznych dla rolnictwa, a jego celem jest zwrócenie uwagi na zagrożenia, przed jakimi stoją ptaki, oraz zachęcenie ludzi do zaangażowania się w ich ochronę.
Harmonogram święta tutaj.
Harmonogram seminarium popularnonaukowego "Ptaki oczami ornitologów" tutaj.
18 grudnia zakończymy cykl imprez w ramach Śląskiego Kalendarza Ekologicznego. Będziemy świętować nadejście zimy oraz odbędzie się kiermasz rękodzieła w dużej mierze związany ze świętami Bożego Narodzenia.
2 grudnia świętować będziemy Międzynarodowy Dzień Wolontariusza, aby wyrazic wdzięcznośc i uznanie dla pracy naszych Wolontariuszy, którzy przez cały rok wspierali działalność Ogrodu.